Onthulling gerestaureerde voorgevel Hotel Solvay
Brussel-gidsen hebben het de voorbije jaren ongetwijfeld gemerkt: de voorgevel van het Hotel Solvay op de Louisalaan stond meer dan twee jaar in de steigers. Op 2 oktober 2024 kwam daar een einde aan, en werd de gerestaureerde gevel (en het vernieuwde dak) ingehuldigd. Daardoor schittert het huis opnieuw als één van de symbolen van het art nouveau-erfgoed dat Brussel op de kaart heeft gezet als wereldhoofdstad van de art nouveau.
Een woning voor industrieel Armand Solvay
Industrieel Armand Solvay – in wiens fabrieken soda op basis van ammoniak werd geproduceerd - gaf Horta in 1894 de vrije hand voor het ontwerp van zijn woning aan de Louizalaan en bood de architect zo de mogelijkheid om zijn modernistische ideeën, zijn gedurfde keuzes en zijn streven naar perfectie in de details te materialiseren. Alle facetten van Horta's genie zijn in het huis Solvay terug te vinden. Solvay gaf Horta de volledige vrijheid en een onbeperkt budget om zijn familiewoning te bouwen.
De gevel toonde hoe Horta zich het gebruik van ijzer eigen maakte, in combinatie met grote ramen die ontworpen zijn om zoveel mogelijk licht binnen te laten. Het is een toonbeeld van elegantie.
Destijds weigerde de lokale overheid aanvankelijk de bouwvergunning te verlenen, uit vrees dat de twee boogramen deels het laterale zicht van de buren zouden ontnemen. In een administratieve notitie in het dossier van de bouwvergunning stond zelfs dat de voorgestelde gevel als 'afzichtelijk' werd beschouwd.
Gered door de familie Wittamer
Eind van de jaren vijftig werd het huis met afbraak bedreigd, maar het werd 'gered' door de familie Wittamer. Van 1958 tot 1976 deed het dienst als zetel van de Haute Couture maatschappij L. Wittamer-De Camps, die vandaag nog steeds eigenaar is van het huis. In 2000 werd het erkend als Unesco- werelderfgoed, een jaar later opende het de deuren voor het grote publiek.
Restauratie van de voorgevel vanaf 2019
De beslissing van huidig eigenaar Alexandre Wittamer om de restauratie van de straatgevel van het Hotel Solvay aan te vatten startte in 2019. Toen werd vastgesteld dat het onderste deel van de loggia boven de ingangsdeur een vergevorderde staat van corrosie vertoonde. Verschillende delen van de gevel waren 115 jaar na de bouw bijna 7 cm verschoven en een grondige renovatie was broodnodig. Op basis van de resultaten van een uitgebreide studie over de stabiliteit van de hoofdgevel en om de gestelde problemen van corrosie en stabiliteit op te lossen, werd door de eigenaar beslist om de restauratie van de volledige straatgevel van het huis aan te vatten. De opmaak van het restauratiedossier en van de uitvoering ervan werd toevertrouwd aan het restauratieteam van architecte Barbara Van der Wee die in het verleden al meerdere huizen van Horta restaureerde.
Specialistenwerk tussen 2022 en 2024
De restauratie van de straatgevel bevatte verschillende werkzaamheden die telkens aan specialisten met ervaring werden toevertrouwd. Meer bepaald ging het over volgende werken: de inrichting van de werf en het plaatsen van de stellingen, het reinigen en herstellen van de natuursteen, de restauratie en structurele consolidatie en metaalwerk en siersmeedwerk, het vernieuwen van de bekleding van de plafonds, de restauratie van de glas-in-lood ramen en de schilderwerken van metalen onderdelen en houten schrijnwerk. Tijdens de hele duur van de werken bleef het huis toegankelijk.
De werf startte op in januari 2022 en werd voltooid in september 2024. Sindsdien schittert de gevel van Hotel Solvay opnieuw in al zijn glorie. Het bouwbudget bedroeg € 907.847 excl. btw.
Steller: Luc De Munck
Foto's: kabinet Ans Persoon
BANKSY – de onbekende kunstenaar
In de Brusselse Lakensestraat bevindt zich sinds 2022 een speciaal museum met 130 werken van Banksy. Er bestaan gelijkaardige musea in Parijs, Madrid, Amsterdam, Krakau en Dubai.
Dat hij een onbekend kunstenaar is, is letterlijk te nemen. Er zijn gissingen, maar niets is bevestigd. We weten dat hij een Engelse straatkunstenaar is, actief sinds de jaren 90 van de vorige eeuw. Maar er wordt ook geopperd dat het een collectief zou zijn.
Volgens Wikipedia zou zijn echte naam 'Robert' of 'Robin Banks' zijn. Banksy zou in 1973 geboren zijn in Bristol. Hij heeft geprobeerd zijn ware identiteit verborgen te houden maar volgens wetenschappers van de Queen Mary University in Londen zou zijn echte naam Robin Gunningham zijn. Na een podcast-interview met Goldie, sprak deze zich uit over Banksy: "Met alle respect naar Robert, ik vind dat hij een briljant artiest is". Robert del Naja van het triphopcollectief Massive Attack zou ook Banksy kunnen zijn. Er werd ook gezegd dat Banksy aanwezig was toen er in 2016 in Amsterdam twee tentoonstellingen over zijn werk tegelijker- tijd gehouden werden. Allemaal gissingen, voorlopig blijft hij dus onbekend.
Zijn muurschilderijen daarentegen zijn over de hele wereld verspreid, op muren, bruggen en straten. Ze zijn te vinden in verschillende Europese hoofdsteden, maar ook buiten Europa, zoals in Palestina, Israël, de V.S. en Australië.
Zijn werk trok al snel de aandacht van de media. Banksy's werk karakteriseert zich door zijn pakkende en humoristische beelden, in combinatie met slogans. De boodschap is doorgaans pacifistisch, antikapitalistisch, tegen de gevestigde orde en voor vrijheid, politiek en satirisch.
Hij startte als graffitikunstenaar en ging later over op het gebruik van sjablonen, omdat dit vlugger zou gaan. Volgens zijn eigen zeggen kwam hij op het idee toen hij onder een treinstel schuilde toen de politie hem op de hielen zat. Straatkunst is officieel geen kunst blijkt dan. En hij is duidelijk niet overal geliefd, al komt daar verandering in, naarmate zijn werken meer geld opbrengen.
Hij schildert vooral dieren - zoals apen en ratten - en mensen en maakt daarnaast stickers, sculpturen, cd-hoesjes en films. Banksy's eerste film, Exit Through the Gift Shop (2010) wordt beschouwd als "the world's first street art disaster movie" en ging in première op het Sundance Film Festival in Utah (VS).
Ook al blijft hij onbekend, hij verdient natuurlijk wel wat aan zijn werk. Zo kocht popzangeres Christina Aguilera medio 2006 een schilderij van Banksy met koningin Victoria als lesbienne. Tezamen met twee andere werken bracht het £ 25.000 op. Op 19 oktober 2006 werd voor een set schilderijen van het fotomodel Kate Moss bij Sotheby's in Londen £ 50.400 betaald. Op dezelfde veiling werd £ 57.600 betaald voor een schilderij van een groene Mona Lisa met naar beneden druipende verfdruppels uit haar ogen.
Soms worden werken van Banksy geveild voor een goed doel. Maar de hoogste opbrengsten zijn er voor werken die niet meer in zijn bezit zijn. We spreken dan over bedragen van meerdere miljoenen.
In augustus kwam hij weer in het nieuws toen één van de dierenafbeeldingen die hij op zeven achtereenvolgende dagen had geschilderd, gestolen bleek. Het ging om de huilende wolf die hij op een schotelantenne had geschilderd. Met de dierenafbeeldingen hoopt Banksy mensen een momentje van plezier te geven in barre tijden, gaf de organisatie die hem ondersteunt aan.
Hij laat regelmatig iets van zich horen door ludieke acties: zo schreef hij in de zoo van zijn (veronderstelde) thuisstad, Bristol, volgende boodschap in het olifanten- hok: I want out. This place is too cold. Keeper smells. Boring, boring, boring. En in de pinguïnzone schilderde hij: We're bored of fish op de muren, in twee meter hoge letters.
In november 2022 plaatste Banksy beelden op sociale media van een muurschildering van een danseres op een gebombardeerd gebouw in de stad Borodjanka. Hiermee bevestigde hij een bezoek aan Oekraïne na de Russische invasie. Hij maakte ook zes muurschilderingen in Kiev, Irpin, Hostomel en Horenka, andere steden in Oekraïne.
Muurschildering op het Onafhankelijkheidsplein in Kiev en op een zwaar beschadigd flatgebouw in Irpin.
Om kennis te maken met deze uitzonderlijke StreetArt kunstenaar moeten we niet zo ver gaan: gewoon in Brussel is er het Banksy museum, waar we duidelijke voorbeelden kunnen zien van zijn kunst.
De organisatie achter het museum heeft een unieke krachttoer gedaan door de muurschilderingen die de kunstenaar over de hele wereld heeft aangebracht, te laten namaken door andere, minder bekende straat- kunstenaars.
The world of Banksy Lakensestraat 28 1000 Brussel Tickets 12-14€ Website: theworldofbanksy.be
Steller: Agnes Van Campenhout